Over keramiek en Sabiha Ayari
'Wat vooral tot mijn verbeelding sprak was dat de vrouw, met de beperkte middelen die ze had, met de weinige scholing die ze had gekregen, die bovendien ook nog eens woonde in een land waar het niet makkelijk is om als vrouw door het leven te gaan, er toch was in geslaagd om zelfstandig te zijn.'
Sabiha Ayari moet ongeveer 40 jaar zijn geweest. Ze was ongehuwd en had geen kinderen. Een grote uitzondering in een Arabisch land. Toch was ze een van de weinige onafhankelijke én gelukkige vrouwen die ik heb ontmoet in Tunesië. Dat gebeurde tijdens onze zeiltocht op de Middellandse Zee, waarover we een dertiendelige documentairereeks maakten onder de titel ‘Jambers Odyssee’. Sabiha woonde in Sejnene, een afgelegen dorpje niet ver van Bizerte. Ze maakte prachtige gebruiksvoorwerpen, maar ook kleine sculpturen in keramiek. Als artisanale kunstenares had ze zelfs enige faam verworven. Ze verkocht haar werkstukken in een winkeltje langs de weg en ze had niets of niemand nodig. Ze verdiende zelf geld en werd door iedereen gewaardeerd. Nu en dan werd ze zelfs afgevaardigd door de Tunesische regering om haar werk te tonen op internationale evenementen.
Wat vooral tot mijn verbeelding sprak was dat de vrouw, met de beperkte middelen die ze had, met de weinige scholing die ze had gekregen en die bovendien ook nog eens woonde in een land waar het niet makkelijk is om als vrouw door het leven te gaan, er toch was in geslaagd om zelfstandig te zijn. Haar creativiteit, haar kunstzinnigheid en haar verbetenheid waren haar enige troeven. Zonder man kon ze zichzelf zijn, ze kon werken en alleen naar het buitenland reizen. Haar keramiek was haar vrijheid.
Eens terug in België ging ik op zoek naar iemand die mij alles over keramiek kon leren. Zo belandde ik bij Bie Van Gucht. Ze heeft haar atelier in een prachtig vijftiende-eeuws Lazarus-kapelletje in Rumst. Ik was meteen gepassioneerd door de klei, ik vond het heerlijk om met de natuurelementen aarde, water en vuur te spelen. Vaak was het ook afzien en vloeken. Die vormeloze hoop vochtige klei op de draaischijf met je eigen handen omtoveren tot een feilloze vorm vergt kracht, kennis van de materie, creativiteit, talent en vooral doorzettingsvermogen om eindeloos te oefenen en opnieuw te beginnen na iedere mislukking. Gelukkig is er telkens Bie om me weer verder te helpen. Ik hou ervan om naar haar atelier te gaan, mannen en vrouwen te ontmoeten van verschillende leeftijden en achtergronden die samen de ‘liefde voor de klei’ delen. Het zijn voor mij waardevolle en ontspannende momenten, waarvan ik hoop dat er nog veel mogen volgen.
Intussen draai ik al een aantal jaren keramiek en heb ik mijn eigen draaischijf. Mijn geluk kon niet op toen vorig jaar mijn vrienden me hebben verrast met een keramiekoven als geschenk voor mijn verjaardag. Paul was hierachter de drijvende kracht. Als iemand me thuis zoekt, kunnen ze me vinden op twee plaatsen: in mijn atelier of in mijn keuken.
